پیش بینی تغییرات مکانی شاخص فرسایش‌پذیری خاک با استفاده ‌از تکنیک نقشه‌برداری رقومی در منطقه کانی سیف شهرستان بانه

شاخص فرسایش‌پذیری خاک یکی از پارامترهای تعیین کننده در برآورد میزان فرسایش آبی می‌باشد. بنابراین اطلاع از تغییرپذیری مکانی این پارامتر کمک بسزایی در مدل‌سازی فرسایش آبی در منطقه دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تغییرات مکانی شاخص فرسایش‌‌پذیری خاک (K) با ‌استفاده ‌از تکنیک نقشه‌برداری ‌رقومی خاک در منطقه کانی سیف بانه، استان کردستان می‌باشد. در‌ تحقیق حاضر بر اساس تکنیک هایپرکیوب محل ۲۱۷ نمونه در منطقه مورد مطالعه به وسعت ۴۰۰۰ هکتار انتخاب گردید و سپس نمونه‌های خاک ‌از عمق‌30-0 سانتی‌متری برداشت ‌شدند ‌و مقادیر‌ درصد ‌آهک، شن، سیلت، رس، وزن مخصوص ظاهری و ماده ‌آلی در ‌آزمایشگاه اندازه‌گیری شدند. در ابتدا با استفاده از نرم‌افزار RETC نفوذپذیری خاک تخمین زده شد و سپس، ‌از ‌طریق معادله‌ واعظی ‌(2008)،‌‌ مقدار K محاسبه ‌گردید. سپس با ‌استفاده ‌از مدل‌های خاک- سرزمین (SOLIM) و شبکه‌ عصبی مصنوعی، ‌ارتباط بین‌ داده‌های فرسایش-پذیری خاک و متغیرهای کمکی مستخرج از مدل رقومی ارتفاع و تصویر ماهواره لندست بدست آمد. ‌نتایج نشان داد که مدل خاک- سرزمین (ضریب تبیین ‌و ‌‌ریشه ‌مربعات خطای ‌72/0 و ‌00013/0) ‌دارای کارایی بالاتری نسبت به شبکه عصبی مصنوعی (ضریب تبیین ‌و ‌‌ریشه ‌مربعات خطای 67/0 و ‌00015/0) در پیش‌‌بینی شاخص فرسایش‌پذیری خاک‌ می‌باشد. نتایج نشان داد که‌ با ‌استفاده‌ از داده‌های نقطه‌ای ‌می‌توان‌ برآورد ‌نسبتاً‌ دقیقی‌ از ‌میزان ‌شاخص‌‌‌‌ فرسایش‌‌پذیری ‌خاک به صورت پیوسته ‌‌داشت. در نهایت با استفاده ‌از مدل SOLIM‌ اقدام ‌به پهنه‌بندی رقومی فرسایش‌‌‌پذیری خاک ‌در منطقه‌‌ مورد‌ مطالعه گردید. نقشه نهایی شاخص فرسایش‌پذیری خاک منطقه مورد ‌مطالعه برحسب تن در هکتار بر مگا‌ژول ‌در میلی‌متر با استفاده ‌از ‌‌مدل سولیم به ‌دست ‌آمد، ‌که مقادیر آن بین t.ha/Mj.mm 0095/0-0094/0 متغیر می‌باشند. ‌لذا پیشنهاد ‌می‌گردد در مطالعات‌‌ آینده جهت برآورد مکانی‌ شاخص‌ فرسایش پذیری خاک از سایر مدل‌های نقشه‌‌برداری رقومی‌ استفاده ‌‌شود.